13 oktober 2015: over het Nederlandse klimaatbeleid

‘Nederland moet gas bijgeven op klimaatgebied’

Nederland wekt nu maar 4% van de energie duurzaam op, het doel is 14%. Waarom lopen we zo achter op klimaatgebied? “Doordat we jarenlang een zigzagbeleid hebben gevoerd”, zegt Eerste Kamerlid voor GroenLinks Marijke Vos. “Het goede nieuws is dat er nu een energieakkoord is, er is nu in ieder geval een stabiele lijn.” Maas Goote, directeur van de International Union for Conservation of Nature in Nederland (IUCN NL), vindt de vraag of we achterlopen niet zo interessant. “Het is een mondiaal probleem, dat we met zijn allen op moeten lossen. Iedereen moet natuurlijk wel doen wat hij kan, dus Nederland moet wat gas bijgeven… figuurlijk dan.”

Goote wijst erop dat klimaatbeleid meer is dan het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, oftewel ‘mitigatie’. “Milieu is ook de manier waarop je voedsel verbouwt. Bovendien moeten we af van het idee dat duurzaamheid geld kost. Het kost juist geld als je dit soort zaken op de lange termijn niet goed aanpakt.”

Verantwoordelijkheid bij politiek of samenleving?

Dat we rekening moeten houden met het klimaat, daar zijn alle aanwezigen het wel over eens. Maar wie is daarvoor verantwoordelijk, de politiek of de samenleving? Uit een peiling met stickers voorafgaand aan het Politiek Café blijkt dat de meerderheid van de mensen naar de politiek wijst. Eerste Kamerlid Vos is het hier niet helemaal mee eens: “Het is zeker ook een verantwoordelijkheid van de samenleving, want het milieu sparen vereist echt een andere manier van leven. De politiek moet zorgen voor goede randvoorwaarden.” “Maar”, voegt iemand uit het publiek daar aan toe, “het zou fijn zijn als de politiek niet demotiverend werkt. Ik eet bijvoorbeeld geen vlees of vis, maar dat kan niet op tegen de bouw van een kolencentrale.” Iemand anders uit het publiek ervaart meer tegenwerking van de overheid dan medewerking bij particuliere initiatieven als het plaatsen van windmolens voor eigen gebruik. Vos beaamt dat dat vreemd en demotiverend is, net als het feit dat bedrijven minder energiebelasting hoeven te betalen dan individuele burgers.

Maximaal twee graden warmer

Goote: “Uit onderzoek blijkt dat de aarde een stijging van twee graden nog kan opvangen. De laatste twintig jaar gaan we steeds sneller richting die 2 graden opwarming, vooral door opkomende economieën als China en India. Maar het is oneerlijk hen hier alleen op aan te kijken. Het rijke Westen heeft zich mede zo kunnen ontwikkelen doordat we er vroeger op los konden vervuilen. Nu de Aziatische landen aan de beurt zijn kunnen we ze moeilijk vragen zich even in te houden. Ieder land moet doen wat hij kan. Bovendien zijn er andere gebieden waarop heel veel winst valt te behalen, zoals de stof HFK in airconditioners en koelkasten. Als we dat slechte goedje vermijden hebben we een halve graad opwarming voorkomen!”

Goote overlegt voor zijn werk regelmatig met landen uit de hele wereld over de aanpak van het klimaat. “Twijfel over de urgentie van de opwarming van de aarde is nooit het probleem. De problemen ontstaan als per land de verdragen moeten worden geratificeerd. Geen enkel land wil economisch achtergesteld worden ten opzichte van andere landen door bijvoorbeeld strengere milieuregels.”

Is het wel zo erg?

Iemand uit het publiek waagt het de ernst van de opwarming van de aarde in twijfel te trekken: “De opwarming van de aarde is misschien een probleem voor het overleven van de mens en wellicht sterven er ook wat andere diersoorten uit, maar de aarde blijft wel bestaan. Er komt gewoon weer andere natuur voor in de plaats.” Waarop Vos antwoordt: “Ik zou dat persoonlijk wel jammer vinden, en ik denk vele mensen met mij.”