13 december 2016: over discriminatie en uitsluiting

Op dinsdag 13 december vond het Politiek Café over discriminatie en uitsluiting in Nederland plaats met Sylvana Simons (opiniemaker en kandidaat Tweede Kamerlid voor DENK) en Tikho Ong (senior trainer bij RADAR, bureau voor gelijke behandeling).

De avond wordt geopend met een stelling voor het publiek: Heb je je weleens gediscrimineerd gevoeld? Een toeschouwer uit het publiek heeft ‘nee’ gestemd en licht dit toe: “Ik woon 15 jaar in Nederland en in de eerste jaren dat ik hier woonde sprak ik nauwelijks Nederlands. Ik heb me in die 15 jaar geen enkele keer gediscrimineerd gevoeld. Ik vraag me af waarom mensen zich gediscrimineerd voelen want het ligt naar mijn mening vooral aan jezelf.”

Racisme bestaat

Simons geeft aan dat discriminatie en racisme wel degelijk bestaat en zegt zelf ‘het levende bewijs’ hiervoor te zijn. Ze betoogt dat dit duidelijk naar voren komt uit de racistische en seksistische opmerkingen waar ze regelmatig mee te maken krijgt. Daarbij voegt ze toe: “Racisme is niet de schuld van het slachtoffer. Gelijkheid vragen is niet hetzelfde als je als slachtoffer opstellen.”

Uit een videofragment dat tijdens deze avond wordt getoond blijkt dat discriminatie en racisme wel degelijk aan de orde zijn in Nederland. Een filmpje laat zien dat drie jongens die verschillen van etniciteit op een opzichtige manier proberen een fiets te stelen. Voor de getinte jongen werd de politie gebeld toen hij de fiets probeerde open te breken, terwijl de witte jongen hierbij geholpen werd.

Oplossingen vinden voor racisme

Het overgrote deel van het publiek geeft aan dat wij zelf de mogelijkheden hebben om de huidige situatie rond racisme en discriminatie positief te veranderen. Tikho Ong ziet de resultaten van het werk dat wordt verricht bij RADAR als één van de mogelijke oplossingen tegen racisme en discriminatie. Als senior trainer bij het bureau voor gelijke behandeling geeft Ong voorlichting over racisme en discriminatie op scholen. “Als je niet geaccepteerd wordt in je omgeving ben je slachtoffer,” aldus Ong. “In veel gevallen willen mensen het zelf niet onder woorden brengen en vinden het daardoor moeilijk om hulp te zoeken.” Voorlichting is volgens hem de eerste stap: “Durf een gesprek aan te gaan. Dat is heel belangrijk.”

‘Onder welke voorwaarden mag ik racisme bespreken?’

Een vraagsteller uit het publiek vraagt Simons waarom ze zich niet focust op haar eigen succes: “Sylvana Simons, je hebt zoveel succes bereikt in Nederland, je bent presentator geweest, columnist geweest, actrice geweest, je bent kandidaat-Tweede Kamerlid in dít land. Je hebt zoveel kansen, waarom focus je je daar niet op?” Simons antwoordt op deze vraag als volgt: “Zou dat het bewijs moeten zijn dat er geen discriminatie is? Mijn succes als Nederlander is niet evenredig aan mijn maatschappelijke succes. Aan welke voorwaarden zou ik moeten voldoen om racisme te kunnen bespreken?” aldus Simons.

‘Onbewuste vooroordelen leiden tot daadwerkelijke haat en racisme’

Tijdens de Haagsche Zeepkist namen Pieter Heerema en Mustafa Amhaouch, Tweede Kamerleden van het CDA, de kans om hun kijk te geven op racisme en discriminatie in onze maatschappij. Heerema betoogt dat er meer onbewuste vooroordelen in onze samenleving bestaan dan hard racisme. Wel geeft hij aan dat deze vooroordelen voor veel mensen opschuiven naar daadwerkelijke haat en racisme, met als bewijs hiervoor de haat tegen Sylvana Simons op social media.

‘Positief discrimineren is ook etnisch profileren’

Amhaouch bekritiseert beweging DENK omdat hij vindt dat deze partij schuldig is aan etnisch profileren. “Ik ben Nederlander van Marokkaanse komaf. Moslim in het CDA. Ik zit in de Tweede Kamer twee stoelen van Geert Wilders af. Toch heb ik me nog nooit gediscrimineerd gevoeld in de Tweede Kamer. Wel heb ik last gehad van mijn collega’s van DENK, door mij eruit te pikken omdat ik een Marokkaanse identiteit heb en te zeggen: “Kijk, deze meneer komt niet op voor de belangen van de moskee.” Ik ben vier jaar voorzitter geweest van de bouwcommissie van de moskee. Toch moest ik mezelf gaan verdedigen tegen de beschuldiging dat ik niet opkom voor de moslimgemeenschap. Dat is etnisch profileren. Het is een laffe manier van politiek bedrijven.”

‘Elke oplossing heeft voor- en nadelen’

Aan het einde van de avond geven de sprekers aan met welke gedachten zij naar huis gaan. Ong geeft aan dat hij door zijn werk bij RADAR beseft dat: “Hoe meer je je met dit onderwerp bezig houdt, hoe complexer het wordt. Elke oplossing heeft zowel voor- als nadelen.”

‘Racisme en seksisme zitten niet alleen in het hoofd van de ontvanger’

Meerdere mensen uit het publiek geven naderhand wel aan dat er niet genoeg wordt gesproken over de oplossingen voor discriminatie en racisme in Nederland. Uit het publiek kwam de vraag: “Waar ligt onze gemeenschappelijkheid? We willen tot een oplossing komen.”

Simons vindt het mooi dat er onder jongeren veel belangstelling is voor discriminatie en racisme in de maatschappij. Ze legt hierbij nadruk op het grote aantal jongeren in de zaal. Hierbij voegt ze toe: “Ik vind het wel jammer dat ik nog steeds moet uitleggen dat er racisme is. We moeten onze eigen rol erkennen en samen durven uitstralen dat racisme sociaal niet wenselijk is. We moeten echt afstappen van de idee dat racisme en seksisme alleen in het hoofd zitten van de ontvanger.”