Lezing, workshops en interactieve sessie

Hieronder lees je meer over de inhoud van het programma tijdens de MBO-docentendagen Burgerschap 2025. Het programma bestaat uit een informatieve opening, een inspirerende lezing, twee rondes workshops en een plenaire interactieve afsluiting.

1. Stand van zaken rond burgerschapsonderwijs

In de plenaire opening word je door een expert van het Expertisepunt Burgerschap helemaal bijgepraat over de laatste stand van zaken rondom de nieuwe kwalificatie-eisen voor burgerschap op het mbo.  

Wat worden precies de wettelijke vereisten en gelden deze eisen voor alle niveaus? Welke besluiten zijn genomen m.b.t. de examinering en wat houdt dit concreet in? En welke hulp is er beschikbaar om de nieuwe kwalificatie-eisen bij jou school te gaan implementeren, in de vorm van bijvoorbeeld handreikingen, een voorbeeld-examen en online bijeenkomsten?  

We hopen dat je na deze sessie weer helemaal bij bent m.b.t de Haagse ontwikkelingen omtrent het burgerschapsonderwijs in het mbo.  

2. Lezing

Hoofdspreker: Nikki Sterkenburg | Radicalisering en extreemrechts in Nederland

7 & 10 oktober

Waarom voelen sommige jongeren zich aangetrokken tot extreemrechts? Wanneer zijn provocatieve uitspraken en gedrag zorgelijk? En wat is je handelingsperspectief als docent? Nikki Sterkenburg draaide jarenlang mee met de Nederlandse radicaal- en extreemrechtse beweging in haar rol als onderzoeker en journalist. In deze lezing zal ze dieper ingaan op haar ervaringen met jongeren en extreem gedachtegoed. Sterkenburg promoveerde in 2021 op de beweegredenen van extreemrechtse activisten in Nederland en schreef het publieksboek ‘Maar dat mag je niet zeggen. Een nieuwe generatie radicaal- en extreemrechts’. Ze geeft deze lezing op persoonlijke titel.

Hoofdspreker: Marc Schuilenburg| Digitale surveillance en controle

24 oktober

Het is gemakkelijk je te verliezen in de beloften van Artificiële Intelligentie (AI). AI-tools dringen in een alsmaar sneller tempo door in de samenleving en zij beloven veel. Wie raakt niet onder de indruk van geavanceerde chatbots zoals ChatGPT? Maar het gebruik van AI is allesbehalve een onschuldige exercitie. In deze lezing gaat Marc Schuilenburg in op de vraag wat AI is en welke publieke waarden hierbij in het spel zijn. Bijzondere aandacht is er voor de opkomst van AI-criminaliteit en de nieuwste AI-tools in de opsporing van criminaliteit, van deepfakes tot predictive policing en biometrische gezichtsherkenning. Zijn stelling is dat een betere balans tussen technologische vooruitgang en ethische en juridische verantwoording cruciaal is om te zorgen dat AI niet alleen bijdraagt aan meer veiligheid en efficiëntie, maar ook rechtvaardig en transparant blijft.

Marc Schuilenburg is is bijzonder hoogleraar Digitale Surveillance aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn nieuwste boek is Making Surveillance Public: Why You Should Be More Woke About AI and Algorithms.

Let op: Nikki Sterkenburg spreekt op de docentendagen van 7 oktober in Den Haag en 10 oktober in Groningen. Mark Schuilenburg spreekt op 24 oktober in Eindhoven.

3. Workshops

‘Dialoog als Burgerschapsinstrument’ introductie

Hoe ga je als docent om met botsende meningen in het klaslokaal en hoe faciliteer je een veilig gesprek? Tijdens deze interactieve workshop behandelt een ervaren trainer van Diversion deze vragen, en maak je kennis met de dialoog: wat is het, hoe verschilt het van een discussie en wat is de waarde van de dialoog? We gaan in gesprek over je rol als gespreksfacilitator in een dialoog. In de oefening ‘normatieve bril’ kijk je naar je eigen normenkader, dat je als gespreksbegeleider meebrengt. Ook leer je een werkvorm waarmee je een dialoog over een schurend thema kan faciliteren: de waardenverkenning. Na afloop van de workshop heb je een theoretische basis in de dialoog, heb je een beeld van je eigen normen als gespreksleider en heb je geoefend met een werkvorm om een schurend gesprek te faciliteren.

‘Dialoog als Burgerschapsinstrument’ vervolg

In deel 2 van de workshop ‘Dialoog als Burgerschapsinstrument’ verdiep je je opgedane kennis over de dialoog verder. We behandelen een casus waar je als onderwijsprofessional in de klas mee te maken kan krijgen. In een rollenspel ga je vervolgens uitgebreid aan de slag met het voeren en begeleiden van een constructieve dialoog. Na afloop van de workshop ben je klaar om zelf in de klas je theoretisch en praktisch opgedane kennis toe te passen om constructieve dialogen te faciliteren.

Deze workshop is een vervolg op de introductie van de gelijknamige workshop. Het is geschikt voor deelnemers die bij de introductie aanwezig waren, of voor deelnemers die op de burgerschapsdagen in 2024 hebben deelgenomen aan de workshop van Diversion.

Stories that Move

Tijdens deze workshop leer je nieuwe strategieën om met jouw studenten over gevoelige onderwerpen zoals racisme en discriminatie te praten. Twee trainers van de Anne Frank Stichting introduceren verschillende manieren om deze complexe en gevoelige onderwerpen te bespreken aan de hand van Stories that Move, een online toolbox waarin de persoonlijke verhalen van jongeren centraal staan. In deze workshop:

Maak je kennis met de verhalen van Europese jongeren met diverse achtergronden die met discriminatie te maken hebben.

Leer je een concrete werkvorm die laat zien hoe je persoonlijke verhalen kunt gebruiken om het gesprek over discriminatie op een veilige manier te voeren in de klas.

Leer je meer over de methodes blended learning en visible thinking die ten grondslag liggen aan Stories that Move.

Nieuwe kwalificatie-eisen burgerschap in het mbo

In deze workshop ga je, direct na de plenaire openingslezing, dieper in op de inhoud en invulling van het burgerschapscurriculum. Er is ruimte om dieper in te gaan op vragen rondom de behandeling van het curriculum. Hoe behandel je bijvoorbeeld de kwalificatie-eisen waar er samenhang en overlap zitten tussen de eisen? En doe je dat bij alle niveaus hetzelfde, of pak je dat bij bijvoorbeeld studenten aan BBL-opleiding anders aan? Wat zijn alle mogelijkheden en wat zijn voor- en nadelen van verschillende aanpakken?

Een schrijfgroep heeft werk gemaakt van een ‘ontwerpgids handreiking’. Er zullen in de workshop voorbeelden worden getoond uit de ontwerpgids, waar didactische en pedagogische uitgangspunten bij het burgerschapscurriculum al op een weldoordachte manier zijn uitgewerkt. Waarom het wiel immers allemaal zelf uitvinden?

Tot slot ga je in deze workshop zelf aan de slag met een opdracht.

4. Interactieve afsluiter met de Kiesmannen

Ter gelegenheid van de mbo-docentendagen presenteert De Kiesmannen een burgerschapsshow met als thema verkiezingen. Hoe maak je de die nou leuk en aantrekkelijk voor studenten? Hoe motiveer je ze om te gaan stemmen? En wat weten jullie als docenten zélf eigenlijk over de politiek? Tijdens een show van 25-30 minuten vol humor, interactie en satire sluit De Kiesmannen de docentendagen spetterend af, zodat jij vol goede energie terugkomt in het klaslokaal en jouw studenten zelf kunt gaan inspireren in aanloop naar de verkiezingen.