Workshop participatieverklaring: In gesprek over homohuwelijk en hoofddoekjes
Op donderdag 29 september vond in de burgerzaal van het gemeentehuis van Vlaardingen een workshop participatieverklaring plaats. Dit programma heeft ProDemos in opdracht van het ministerie van SZW ontwikkeld en wordt door heel Nederland uitgevoerd. In deze workshop maken nieuwkomers kennis met de Nederlandse kernwaarden. Twee trainers van ProDemos verzorgden in opdracht van de gemeente Vlaardingen de workshop. Aan het einde van de bijeenkomst ondertekenden de deelnemers de participatieverklaring.
Vandaag bestaat de groep uit twaalf Eritreeërs. Een gemêleerde groep, waarvan sommigen al langere tijd in Nederland zijn. Een enkeling beantwoordt de vragen van workshopleider en ex-vluchteling Ofran Badakhshani in het Nederlands, maar de aanwezigheid van een tolk is voor de meesten noodzakelijk. Ofran wordt geflankeerd door Hamainot Salvatore die ook trainer is en zelf van Eritrese afkomst.
Normen en waarden
De workshop bestaat uit verschillende onderdelen waarbij de deelnemers op verschillende manieren in aanraking komen met Nederlandse normen en waarden. Als eerste mogen de Eritreeërs opschrijven wat ze goed, grappig en niet leuk vinden aan Nederland. De antwoorden variëren enorm. Dat veel deelnemers niet enthousiast zijn over het Nederlandse weer en eten is amper een verrassing, maar ook het hebben van huisdieren vinden de aanwezigen maar een eigenaardige Nederlandse gewoonte.
Muur van kernwaarden
Na deze ijsbreker is het aan de deelnemers om een muur van hun kernwaarden te bouwen. De belangrijkste waarden vormen de basis van hun muur en zo wordt er naar boven gewerkt. Veel workshopdeelnemers kiezen familie, geloof en tradities als fundamentele waarden. Een deelnemer legde dat als volgt uit: “If you don’t respect yourself and your own traditions, you cannot respect others’.”
Keuzevrijheid
Toen kwam het onderdeel ‘hoe pak ik dit aan?’. Wat doe je als je buurman regelmatig harde muziek draait? Wat doe je als je homoseksuele collega je uitnodigt voor zijn bruiloft? Wat is de eerste stap van een opleiding volgen? Over de eerste vraag waren alle aanwezigen het eens: Eerst het gesprek aangaan, maar als dat niet werkt sta je in je recht om de politie erbij te halen. Iedereen zou de homoseksuele collega feliciteren, maar een aantal deelnemers gaven de voorkeur aan het sturen van een kaartje in plaats van daadwerkelijk langsgaan. Geen probleem voor Cees Kruyt, projectleider voor de opvang en integratie van vergunninghouders, mits ze maar begrijpen dat in Nederland iedereen de vrijheid heeft om te zijn wie hij wil zijn. “Dat geldt voor jullie, maar ook voor iemand die op mannen valt.” Over wat de eerste stap is van een opleiding volgen was Cees ook helder: “Nederlands leren, daar begint alles mee!”
Wat mag in Nederland?
Als het enthousiasme waarmee de Eritreeërs de opdrachten uitvoeren exemplarisch is voor hun inzet in het Nederlands leren, dan komt het met deze groep wel goed. De discussie kwam namelijk goed op gang toen nagedacht moest worden of iets in Nederland mag of niet. Mag een politieagente een hoofddoek dragen? Een deelnemer dacht van wel (“Je mag niets van het uniform weghalen, maar iets toevoegen is toch geen probleem?”), maar in Nederland mogen ambtenaren die het gezag uitdragen geen religieuze symbolen zichtbaar dragen. En mag je bijverdienen als schoonmaker als je een uitkering hebt? Unaniem gingen de rode briefjes omhoog, maar het mag in sommige gevallen wel, mits het eerlijk aangegeven wordt bij het UWV.
Eerste kennismaking
Zo leren de deelnemers over Nederlandse regels en ontstonden interessante discussies. De workshop moet volgens Kruyt dan ook niet gezien worden als een les met een toets op het einde, maar als een eerste kennismaking met Nederlandse waarden, een uitnodiging om nog lang en veel na te denken over hoe de Nederlandse samenleving in elkaar steekt en welke bijdrage de nieuwkomer eraan kan leveren.
Participatieverklaring
Op het einde van de bijeenkomst is het dan toch echt tijd om de verklaring, waarin zij onderschrijven kennis genomen te hebben van de belangrijkste Nederlandse kernwaarden en deze te respecteren, in tweevoud te ondertekenen. Eén exemplaar is voor de deelnemer, de ander voor de gemeentelijke administratie. De verklaring is in het Nederlands, maar vertalingen in het Arabisch en in het Tigrinya zijn eerder al naar de deelnemers gemaild. Ze maken van het moment gebruik om cursusleider Ofran en projectleider Cees uitvoerig te bedanken voor hun hulp. Het is voor de deelnemers een mooie volgende stap in het opbouwen van een leven in Nederland. Met een nieuwe ervaring en een ondertekende verklaring op zak keren ze in een koud en regenachtig Vlaardingen huiswaarts. Hoe nuttig deze bijeenkomst ook was voor hun integratie, aan het weer zullen ze niet snel wennen.
Meer informatie over de inhoud van de workshop, en hoe deze ook in uw gemeente kan plaatsvinden vindt u op de pagina Toolbox Participatieverklaring.