4 oktober 2022

Dag van de Leraar: tien werkvormen voor in de klas

Vandaag, 5 oktober, is het de Dag van de Leraar. Op deze dag worden leraren in het zonnetje gezet en staan we stil bij het belang van onderwijs. Alle leraren maatschappijleer, -kunde, -wetenschappen en burgerschap hebben de taak een volgende generatie klaar te stomen voor deelname aan onze democratische rechtsstaat. Een opgave waar ProDemos hen het hele jaar door in ondersteunt met programma’s, activiteiten en lesmateriaal. Speciaal voor deze dag hebben we daarom een overzicht gemaakt van onze top 10 werkvormen die zo te gebruiken zijn in de klas. Petje af voor alle leraren!

1. Oorlog Rusland – Oekraïne: informatieoorlog

Vmbo (B/K, G/T), havo, vwo, mbo entree, 2, 3 en 4

Naast de militaire aanval van het Russische leger op Oekraïne wordt er van alle kanten ook een informatie-oorlog gevoerd. Zo is zowel in Rusland als in Oekraïne sprake van desinformatie. Met ‘fake news’ proberen beide landen op televisie, in de krant en op sociale media de bevolking te beïnvloeden. In deze werkvorm beantwoorden leerlingen vragen over deze pogingen tot desinformatie, wat ertegen gedaan wordt en hoe zij zelf informatie uit desinformatie kunnen halen.

2. Quiz: waar of niet waar?

Vmbo, havo, vwo, mbo

Leerlingen testen met deze actieve werkvorm hun kennis over de rechtsstaat. Om de beurt verschijnen er stellingen op het scherm, waarop de leerlingen vervolgens kunnen antwoorden: waar of niet waar? Deze werkvorm is bedoeld om leerlingen te enthousiasmeren en om te kijken hoeveel ze al van het onderwerp af weten.

3. Politieke partij oprichten

Groep 7/8 basisschool, vmbo

Tijdens deze les richten leerlingen in groepjes een eigen politieke partij op. Ze verzamelen standpunten die belangrijk zijn voor hun partij en verzinnen er zelf een paar bij. Vervolgens ontwerpen ze een partijposter en bedenken ze een passende partijnaam. Aan het einde van de les presenteert elke partij zich aan de klas.

4. Rollenspel mishandeling

Vmbo, havo, vwo, mbo

In dit rollenspel spelen leerlingen een strafrechtszaak na. In deze rechtszaak is het onderwerp ‘mishandeling door ex-vriend.’ De leerlingen worden ingedeeld in teams die elk een rol vervullen. Leerlingen ervaren hoe een strafrechtszaak in zijn werk gaat.

5. Aan de slag met…Prinsjesdag

Groep 7/8 basisschool

In deze werkvorm verdeel je jouw klas in zes ministeries. Jij bepaalt als minister van Financiën hoeveel geld er naar welk ministerie gaat. Hoe beter je leerlingen beargumenteren waarom hun ministerie (meer) geld nodig heeft, hoe meer geld je geeft. Dit gaat natuurlijk wel ten koste van het geld dat naar andere ministeries gaat. Politiek is immers keuzes maken…

6. Zoekplaat grondrechten

Groep 7/8 basisschool, vmbo

Nederland heeft een grondwet. In de Grondwet staat hoe Nederland bestuurd wordt. Maar er staan ook grondrechten in: rechten voor iedere Nederlandse burger. Bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting, of vrijheid van godsdienst. Aan de hand van de zoekplaat Grondrechten ontdekken leerlingen een aantal van deze grondrechten.

7. Quiz Prinsjesdag 2022

Havo, vwo

De Slimste Leerling is een kennisquiz van vier rondes over Prinsjesdag in het format van het bekende tv-programma ‘De slimste mens’. Deze quiz is een leuke interactieve manier om leerlingen meer te leren over Prinsjesdag en hen uit te dagen om verbanden te herkennen.

8. Quiz Grondrechten

Vmbo, mbo

Met deze actieve werkvorm leren leerlingen en studenten meer over het verschil tussen grondrechten, gewone rechten, plichten en de rechten van het kind. Je laat de stellingen één voor één op het scherm zien. De leerlingen of studenten reageren op de stellingen: waar of niet waar?

9. Petje op, Petje af

Groep 7/8 basisschool, vmbo

Dit spel is een politieke variant van het welbekende spel ‘Petje op, petje af.’ Alle leerlingen gaan staan met een petje op. Bij het beantwoorden van een vraag moeten ze een keuze maken: petje op of petje af. Heeft een leerling een vraag fout, dan moet hij of zij gaan zitten. Als alle vragen zijn gesteld en er staan nog steeds meerdere leerlingen, dan volgt de schattingsvraag.

10. In beeld: de (nieuwe) ministerploeg Rutte IV

Vmbo, havo, vwo, mbo

Wie staan er bij de koning op het bordes? Sommige ministers hebben al eerder in een kabinet gezeten, maar er zijn ook nieuwkomers. Leerlingen zoeken in deze opdracht de juiste minister(s) bij een ministerie.