Collegereeks ‘Onderwijs, burgerschap & democratie in Nederland’ (2021)

Een jongen kijkt mee op het blaadje van een meisje tijdens een gastles - collegereeks - Tom van der Meer

Begin februari 2021 organiseerden ProDemos, ROC van Twente en de provincie Overijssel een volledig digitale en interactieve collegereeks. Drie gerenommeerde sprekers combineerden inzichten uit de wetenschap en praktijk. Deelname aan de collegereeks was gratis. Alle drie colleges zijn hieronder terug te kijken.

Zie ook de collegereeks uit 2018 en 2019 over dit onderwerp

Na de moord op de Franse docent Samuel Paty (16 oktober 2020) barstte ook in Nederland opnieuw de discussie los over de invulling van burgerschap, de rol van leraren hierin en de manier waarop controversiële onderwerpen in de klas moeten worden besproken. Daarbij leek het vooral te gaan over burgerschap op het primair en voortgezet onderwijs – de rol van burgerschapsvorming op het mbo kreeg minder aandacht.

Wat is eigenlijk de rol van burgerschap in het Nederlandse onderwijssysteem? Hoe staat in het mbo het burgerschapsonderwijs ervoor? En hoe ga je als docent om met controversiële onderwerpen en verschillen in de klas?

College 1 – Burgerschapsonderwijs in Nederland

Dinsdag 2 februari 2021 16.00 – 18.00 uur
dr. Hessel Nieuwelink

Tijdens dit college nam Hessel Nieuwelink je mee in recente debatten over burgerschapsonderwijs. Hij startte met redenen waarom het van belang is om burgerschap structureel een plek te geven in het onderwijs. Daarbij besprak hij de nieuwe wet op burgerschapsonderwijs, en aan de hand van internationaal onderzoek liet hij zien dat het niet vanzelfsprekend is dat scholen burgerschap een plek geven in het onderwijs en dat dit ongelijkheid in de hand werkt. Nieuwelink sloot het college af met een pleidooi voor een sterkere focus op het curriculum en het belang van kennis.

Hessel Nieuwelink is lector Burgerschapsonderwijs en lerarenopleider aan de Hogeschool van Amsterdam.

College 2 – Burgerschap in het mbo: afschaffen of niet?

Maandag 8 februari 16.30 – 18.30 uur
Laurence Guérin

‘Burgerschap: afschaffen’, zei Mohammed Saiah drie jaar geleden tegen Laurence Guérin. Saiah was destijds mbo-student op het ROC Midden Nederland. Nu is hij raadslid in Utrecht. Hij vond Burgerschap zinloos.

Guérin dacht dat hij een goed punt had en dit werd bevestigd in haar vooronderzoek naar de staat van burgerschapsonderwijs bij het ROC Twente: we moeten aan de slag met de kwaliteit van het burgerschapsonderwijs. Tijdens deze lezing besprak Guérin de functie en het nut van burgerschap in het beroepsonderwijs. Dit deed zij aan de hand van voorbeelden van leeractiviteiten uit de mbo-werkplaats Democratisering van Kritisch Denken.

Laurence Guérin is practor burgerschap bij ROC Twente en lector Wereldburgerschap op de Haagse Hogeschool.

College 3 – De diepe dialoog in de klas: begrenzen en uitnodigen

Maandag 15 februari 16.30 – 18.30 uur
Leon Meijs

De media staan vol met berichten over rellende jongeren, over het onderwijs dat moet gaan staan voor de vrijheid van meningsuiting, over wel of niet spotprenten gebruiken in de klas. Wat kan jij als docent daar in doen en welke stijlen passen bij verschillende onderwerpen? Het gaat hierbij om handvatten te bieden aan docenten om zaken te bespreken op een mooie manier.

In deze lezing verkende Leon Meijs de balans tussen begrenzen en uitnodigen. Welke belemmeringen ervaren professionals en hoe kunnen we integraal bouwen aan een strategie van uitnodiging, begrenzing en ‘Diepe Dialoog’?

Leon Meijs is expert op het gebied van polarisatie, radicalisering en terrorisme. Na een studie in Nijmegen (Duits en Engels) heeft Leon jaren gewerkt in het onderwijs, waaronder 10 jaar als schoolleider in het voortgezet onderwijs.

Verder lezen:

Onderzoeken en inspiratie

Wetten en wetsvoorstellen

Handige sites en overig